چشمه گیلاس مشهد؛ زلال‌ترین آب (عکس و آدرس)
مشهد، شهری با جاذبه‌های تاریخی و مذهبی فراوان، سالانه گردشگران بسیاری را به سوی خود می‌کشاند. در میان این همه دیدنی، چشمه گیلاس همچون نگینی می‌درخشد. این چشمه با قدمتی طولانی و آبی که هیچ‌گاه خشک نمی‌شود، به یکی از مقاصد محبوب طبیعت‌گردان تبدیل شده است. موقعیت جغرافیایی خاص چشمه گیلاس باعث شده تا این منبع آبی همواره پرآب باقی بماند و چشم‌اندازی زیبا را در دل طبیعت خلق کند.
چشمه گیلاس کجا قرار دارد؟
چشمه گیلاس یکی از جاذبه‌های طبیعی و تاریخی مشهد است که در فاصله حدود 50 کیلومتری شمال شهر مشهد و در روستایی به همین نام واقع شده است. این روستا که در مسیر مشهد به قوچان و در نزدیکی شهر چناران قرار دارد، به دلیل وجود این چشمه زیبا و آب‌وهوای مطبوع، به یکی از مقاصد گردشگری محبوب تبدیل شده است. چشمه گیلاس با قدمتی طولانی و عمقی بین 4 تا 5 متر، همواره پرآب بوده و در تمام فصول سال جاری است.
آدرس : ایران، استان خراسان رضوی، ۵۰ کیلومتری شمال مشهد، ۲۵ کیلومتری چناران، روستای چشمه گیلاس
معرفی چشمه گیلاس
چشمه گیلاس، یکی از گنجینه‌های طبیعی استان خراسان رضوی است که در ارتفاعی بیش از هزار متری از سطح دریا قرار دارد. این چشمه کارستی با عمق چهار تا پنج متر و دبی آب ۲۳۰ لیتر بر ثانیه، از دل زمین می‌جوشد و حوضچه‌ها و دریاچه‌های کوچک زیبایی را در اطراف خود به وجود آورده است. آب و هوای خنک و پاک این منطقه، چشمه گیلاس را به مقصدی محبوب برای گردشگران و طبیعت‌دوستان تبدیل کرده است. به‌ویژه در فصل گرم سال، این چشمه به پناهگاهی خنک و دلنشین برای فرار از گرمای شهر تبدیل می‌شود.
تاریخچه چشمه گیلاس، از گلسب تا شاه عباس
چشمه گیلاس، با نام قدیمی گلسب، یکی از جاذبه‌های طبیعی و تاریخی استان خراسان رضوی است که به دلیل قدمت و ویژگی‌های منحصر به فردش، همواره مورد توجه بوده است. روایت‌های تاریخی و جغرافیایی متعددی در مورد این چشمه وجود دارد که هر یک گوشه‌ای از تاریخ و اهمیت آن را آشکار می‌سازد.
یکی از مهم‌ترین روایت‌ها در مورد چشمه گیلاس، به تلاش‌های تاریخی برای هدایت آب آن به شهرها و روستاهای اطراف مربوط می‌شود. به نظر می‌رسد فردوسی، شاعر بزرگ ایرانی، در زمان حیات خود کوشیده تا آب این چشمه را به شهر توس برساند، اما این تلاش به نتیجه نرسیده است. پس از مرگ فردوسی، دخترش با اراده‌ای قوی، رویای پدر را محقق ساخته و آب چشمه را به توس هدیه می‌کند. این روایت نشان از اهمیت آب و تلاش انسان‌ها برای بهره‌برداری بهینه از منابع آبی در گذشته دارد.
در دوره تیموریان، امیر علی شیر نوایی نیز تلاش‌هایی برای هدایت آب چشمه گیلاس به شهر مشهد انجام داده است، اما این تلاش‌ها نیز به سرانجام نرسیده است. سرانجام در دوران صفویه، شاه عباس موفق می‌شود آب این چشمه را به مشهد رسانده و از میان خیابان‌ها و صحن عتیق حرم امام رضا (ع) عبور دهد. این اقدام شاه عباس، گواهی بر اهمیت آب و تلاش حکمرانان برای تأمین آب مورد نیاز شهرها بوده است.
وجه تسمیه گلسب نیز روایت‌های جالبی دارد. برخی معتقدند نامگذاری این چشمه به گلسب به دلیل ارتباط آن با مرگ یزدگرد، پدر بهرام گور، است. بر اساس این روایت، یزدگرد در نزدیکی این چشمه به قتل رسیده است. این روایت نشان می‌دهد که مکان‌های طبیعی اغلب با رویدادهای تاریخی و اسطوره‌ای گره خورده‌اند.
ویژگی‌های منحصربه‌فرد چشمه گیلاس همچون پرآبی دائمی و قرارگیری در محل اختلاف سطح دو جلگه توس و مشهد، بر اهمیت و جذابیت آن افزوده است. این چشمه به عنوان یک منبع آبی پایدار و یک جاذبه طبیعی زیبا، همواره مورد توجه مردم و گردشگران بوده است.
در مجموع، تاریخچه چشمه گیلاس، حکایت از اهمیت آب، تلاش انسان‌ها برای بهره‌برداری از منابع آبی و ارتباط عمیق انسان‌ها با طبیعت دارد. این چشمه نه تنها یک جاذبه طبیعی، بلکه یک میراث فرهنگی و تاریخی ارزشمند است که باید مورد حفاظت و نگهداری قرار گیرد.
بازدید از چشمه گیلاس
چشمه گیلاس، با وجود زیبایی وصف‌ناپذیرش، امروزه با تهدیدات جدی روبرو است. بهره‌برداری بی‌رویه از منابع آبی زیرزمینی، کاهش بارندگی‌های سالانه و انتقال آب‌های دشت چناران به مناطق دیگر، همگی دست به دست هم داده‌اند تا حیات این چشمه کهن را به خطر اندازند. با وجود قدمت تاریخی و ارزش‌های زیست‌محیطی این منطقه، متأسفانه اقدامات کافی برای حفظ و احیای چشمه گیلاس صورت نگرفته است. بازدید از این چشمه، ضمن لذت بردن از طبیعت بکر، فرصتی است تا به اهمیت حفاظت از منابع آبی و میراث طبیعی کشورمان پی ببریم و برای نسل‌های آینده آن را حفظ کنیم.
چشمه گیلاس با طبیعت بکر و چشم‌نواز خود، به یکی از مقاصد محبوب گردشگران تبدیل شده است. این مکان زیبا که به صورت رایگان قابل دسترسی است، در فصل تابستان با آب و هوای خنک و دلپذیر خود، بهترین تجربه طبیعت‌گردی را برای بازدیدکنندگان به ارمغان می‌آورد.
پرسش‌های متداول
۱. چرا چشمه گیلاس اینقدر معروف است؟
چشمه گیلاس به چند دلیل مشهور است:
این چشمه قدمتی طولانی دارد و نام آن در برخی متون تاریخی مانند شاهنامه ذکر شده است.
زیبایی طبیعی: اطراف چشمه، طبیعتی زیبا و سرسبز وجود دارد که آن را به یک مقصد گردشگری محبوب تبدیل کرده است.
آب فراوان: چشمه گیلاس یکی از پرآب‌ترین چشمه‌های منطقه است و آب آن در طول سال جاری است.
ویژگی‌های درمانی: به باور برخی، آب چشمه گیلاس خواص درمانی دارد و برای برخی بیماری‌ها مفید است
۲. چه فعالیت‌هایی می‌توان در اطراف چشمه گیلاس انجام داد؟
در اطراف چشمه گیلاس می‌توانید فعالیت‌های متنوعی انجام دهید:
پیاده‌روی و طبیعت‌گردی: مسیرهای پیاده‌روی متعددی در اطراف چشمه وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید.
استراحت و پیک‌نیک: با توجه به فضای سبز و آرامش‌بخش اطراف چشمه، می‌توانید پیک‌نیک برگزار کرده و از طبیعت لذت ببرید.
شنا: در حوضچه‌های اطراف چشمه می‌توانید شنا کنید.
عکاسی: طبیعت زیبای اطراف چشمه، سوژه‌های بسیار خوبی برای عکاسی فراهم می‌کند.
بازدید از روستا: می‌توانید از روستای چشمه گیلاس نیز بازدید کرده و با فرهنگ و آداب و رسوم مردم محلی آشنا شوید.
