زنان نقاشی‌های داوینچی چه کسانی هستند؟

زندگی و آثار لئوناردو داوینچی همیشه زیر ذره‌بین چشم تیزبین منتقدان هنری و مورخان بوده است. با اینکه آن‌ها تحلیل‌های بسیار عمیقی از آثار داوینچی ارائه داده‌اند، باز هم، هنوز که هنوزه، رمز و راز‌های فراوانی در این آثار پیدا می‌شود. یکی از این رازها، هویت زن‌هایی‌ست که این هنرمند پرتره آن‌ها را کشیده است. در این بلاگ از مجله ایران و جهان پرده از این راز بر می‌داریم و آن‌ها را به شما معرفی می‌کنیم. 

توضیحات: اگر می‌خواهید بیشتر با لئوناردو داوینچی آشنا شوید، به بلاگ زندگی‌نامه لئوناردو داوینچی رجوع کنید.

داوینچی در تمام زندگی خود به شدت تحت تأثیر زنان قرار گرفته بود و از آن‌ها الهام می‌گرفت، حداقل این چیزی است که بوم‌های نقاشی او به ما می‌گویند! همانطور که جاناتان جونز منتقد هنری در مقاله‌اش برای گاردین توضیح می‌دهد، این جذابیت خاص شاید بیشتر به شیوه‌ای که او برای به تصویر کشیدن آن‌ها انتخاب کرده مربوط می‌شود.

داوینچی؛ اولین هنرمندی که صرفا به زیبایی زنان توجه نمی‌کرد!

باید به خاطر داشته باشیم که قبل از داوینچی، هنرمندان رنسانس پرتره‌هایی را می‌کشیدند که عمیقاً تحت تسلط مردان بود و زنان را در سطحی بودن زیبایی بیرونی به دام انداخته بودند. اما داوینچی اولین هنرمندی بود که به چیزی فراتر از زیبایی ظاهری زنان اهمیت می‌داد و شخصیت و فردیت آن‌ها را مورد توجه قرار می‌داد. او به دنیا نشان داد که آن‌ها فقط نمادهای زیبایی نیستند، بلکه در درجه اول، انسان هستند!

تکنیک نوآورانه و شاعرانه او، که این بازنمایی پیچیده از زن را عرضه می‌کند، بر عمق نگاه و زبان بدن آن‌ها تمرکز دارد. یعنی داوینچی این عمق و انسانیت زنان را با متفاوت کشیدن، عمق بخشیدن به نگاه و حالت بدن آن‌ها به نمایش می‌گذارد. 

۱- بانوی ارمینه

اولین زنی که لئوناردو داوینچی پرتره او را در حدود سال ۱۴۷۹ در میلان کشیده، سیسیلیا گالرانی ۱۵ ساله است. سیسیلیا بیشتر به عنوان بانوی ارمینه شناخته می‌شود. او عاشق لودویکو اسفورزا بود و به گفته منتقدان هنری، این حیوان (که سیسیلیا او را در آغوش گرفته) نمادی از مهربانی اوست بود.

سیسیلیا در این نقاشی ارزشی نمادین پیدا می‌کند و نمایانگر ویژگی‌های یک زن فرهیخته است که با اشتیاق بسیار زیاد خود به موسیقی و ادبیات، تأثیر زیادی بر فرهنگ آن زمان داشته است.

ژست کنترلی که زن جوان بر بدن دراز و مارپیچ حیوان دارد حاکی از تسلط او بر لودوویکو (معشوق او) است. در همین حال، نگاه چشمان او که کمی مایل است، ناظر را مجذوب خود می‌کند و نشان از این است که اسفورزا بی‌دلیل عاشق این دختر نبوده است.

۲- ژینورا دی بنچی

ژینورا دختر یک خانواده ثروتمند فلورانسی بود، اما داوینچی لباس‌های ساده و فقیرانه به او پوشاند تا تماشاگران تمام توجه خود را روی چهره زن جوان متمرکز کنند.

 ژینورا دی بنچی به سمت ما نگاه می‌کند، نگاه جدی او مستقیما با چشمان بیننده روبرو می‌شود. لئوناردو در یادداشتی که در پشت بوم این نقاشی نوشته شده بود، اظهار داشت که او نه تنها زیبا، بلکه با فضیلت نیز هست. می‌توان گفت که بیان او نمونه کامل عبارت «چشم آینه روح است» می‌باشد.

۳- مونالیزا

مشهورترین پرتره زن در جهان، مونالیزا که لا جوکوندا نیز نامیده می‌شود، یکی از نقاشی‌های مورد علاقه لئوناردو بود. او این نقاشی را حتی تا روز مرگ با خود حمل می‌کرد. امروزه این نقاشی، در سایه‌های مات قهوه‌ای و زردش، بیشتر حس غمگنانه‌ای را به بیننده منتقل می‌کند.

این امکان وجود دارد که این نقاشی زمانی درخشان‌تر و رنگارنگ تر از اکنون بوده باشد. این به این دلیل است که لئوناردو از تکنیکی به نام اسفوماتو (تار شدن لبه‌ها و خطوط تیز با ترکیب رنگ‌ها) استفاده کرد تا گوشه‌های چشم و دهان را در سایه قرار دهد. با این تکنیک بود که او بیان ابهام عاطفی مونالیزا و لبخندی مرموز را خلق کرد که سال‌هاست بازدیدکنندگان موزه لوور را مجذوب و مسحور خود کرده است.

این زن اسطوره‌ای لیزا گراردینی یا لیزا دل جوکوندو نام دارد که به عنوان مونالیزا نیز شناخته می‌شده است. او در سال ۱۴۷۹ در یک خانواده اصیل فلورانسی به دنیا آمد و با تاجر ابریشم ثروتمند فرانچسکو دل جوکوندو ازدواج کرد. با او صاحب پنج فرزند شد و در سال ۱۵۴۲ درگذشت.

توضیحات: مونالیزا مشهور ترین نقاشی در کل ادوار تاریخ هنر است. این نقاشی پر از رمز‌و‌رازهایی‌ست که اگر آن‌ها را بشنوید از تعجب شاخ در می‌آورید. برای آشنایی بیشتر با تابلو مونالیزا به بلاگ مربوط به آن رجوع کنید.

زنان لئوناردو داوینچی نه فقط زیبا، که انسان‌هایی بزرگ‌اند 

بینش این هنرمند نسبت به زنان برای بسیاری از معاصرانش در مرزهای کفرگویی قرار داشت. با این حال، حتی این مخالفت و دید سطحی‌ای که به زنان وجود داشت داوینچی را برانگیخت تا شاهکارهایی خلق کند و شیوه نمایش زیبایی زنانه را در آن زمان تغییر دهد. او زنان را معمایی غیرقابل دسترس، شیرین، احساسی، گریزان و مبهم نشان می‌داد. با این حال، مهمتر از همه، او آن‌ها را با روح و شخصیت‌شان به تصویر می‌کشید.